شرایط گذشت از قصاص چیست؟

خبرگزاری میزان- یکی از مواردی که قصاص را منتفی می‌کند اعلام گذشت اولیای‌دم از اجرای حکم قصاص است که این امر ممکن است با گرفتن غرامت به میزان دیه یا به مصالحه کمتر یا بیشتر از دیه باشد یا عفو مجرم بدون گرفتن دیه و به‌صورت مجانی صورت بگیرد. به گزارش خبرنگار گروه حقوقی و قضایی خبرگزاری میزان، یکی از مواردی که قصاص را منتفی می‌کند اعلام گذشت اولیای‌دم از اجرای حکم قصاص است که این امر ممکن است با گرفتن غرامت به میزان دیه یا به مصالحه کمتر یا بیشتر از دیه باشد یا عفو مجرم بدون گرفتن دیه و به‌صورت مجانی صورت بگیرد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

هنگامی که قتلی رخ می‌دهد، بستگان مقتول در پی قصاص قاتل و گرفتن تاوان خون عزیز خود برمی آیند. قصاص حق است، اما ممکن است برخی از اولیای دم به دلایل متفاوت خواه نیاز مالی، خواه نیکوکاری و بخشش قاتل از قصاص گذشت و جان انسان دیگری را حفظ کنند.

اولیای دم چه کسانی هستند؟
گذشت از قصاص مخصوص اولیای دم مقتول است و جز آن‌ها کس دیگری نمی‌تواند قصاص را درخواست یا از آن گذشت کند. ولی دم همان ورثه مقتول است به‌جز همسر (مرد یا زن) که حق قصاص ندارد.
وراث مقتول یا همان اولیای دم عبارتند از: طبقه اول؛ پدر، مادر و فرزندان (در صورت نبود فرزند، نوه مقتول صاحب حق است)، طبقه دوم؛ پدربزرگ، مادربزرگ، خواهر و برادر (در صورت نبود خواهر و برادر، خواهرزاده یا برادرزاده صاحب حق است)، طبقه سوم؛ عمه، عمو، خاله و دایی (درصورت نبود هیچ‌یک از این‌ها، فرزندانشان صاحب حق هستند.)
در توضیح این دسته‌بندی باید گفت که وارثین طبقه بعد وقتی ارث می‌برند که از وارثین طبقه قبل کسی نباشد؛ به‌عبارت بهتر اگر فردی کشته شود و فرزند، نوه یا پدر و مادر نداشته باشد، افراد طبقه دوم یعنی خواهر و برادر و پدربزرگ و مادربزرگ او صاحب حق قصاص هستند، اما اگر مقتول حتی یک فرزند هم داشته باشد، دیگر نوبت به افراد طبقه بعد نمی‌رسد و آن فرزند تنها، ولی دم مقتول به حساب می‌آید که حق قصاص یا گذشت از آن را دارد.
البته باید به این نکته توجه کرد که اگر مرتکب جرم از ورثه باشد، ولی دم به‌شمار نمی‌آید و حق قصاص و دیه ندارد.
برای مثال پسری که پدر خود را به قتل رسانده، دیگر، ولی دم پدر خود نیست؛ بنابراین گذشت وی از خون پدرش، مانع از مجازات او نیست.
حال سوالی که ممکن است برای خواننده پیش آید این است که اگر یک نفر چند، ولی دم داشته باشد و برخی از آن‌ها خواستار قصاص شوند و برخی دیگر گذشت کنند یا دیه بخواهند، تکلیف چیست؟ در پاسخ باید گفت: اولاً اگر برخی از اولیای دم خواستار قصاص باشند و برخی دیگر دیه بخواهند، قاتل قصاص می‌شود و سهم دیه افرادی که خواستار دیه‌اند، توسط اولیای دم قصاص‌کننده به آن‌ها پرداخت می‌شود.
ثانیاً اگر برخی از اولیای دم خواستار قصاص باشند و برخی دیگر قاتل را عفو کنند، قاتل قصاص می‌شود و سهم دیه افرادی که گذشت کرده‌اند، به قاتل پرداخت می‌شود.

شرایط گذشت چیست؟
صاحبان حق قصاص در هر زمانی تا قبل از اجرای حکم قصاص می‌توانند قاتل را ببخشند؛ لذا حتی اگر قاتل بالای چوبه‌دار باشد، با گذشت اولیای دم از قصاص رهایی می‌یابد.
اما بعد از گذشت، دیگر امکان رجوع از آن وجود ندارد و در صورتی که اولیای دم، قاتل را بکشند، خود قاتل محسوب می‌شوند.
اگر مقتول پیش از مرگ خود قاتل را عفو کرده باشد، اولیای دم او دیگر نمی‌توانند قاتل را قصاص کنند؛ چرا که اساسا این حق از آنِ مقتول بوده که با بخشش خود پیش از مرگش، حق قصاص را از بین برده است.
گذشت باید منجز باشد؛ بدین معنا که معلق به تحقق هیچ شرطی نباشد. برای مثال اگر پدر مقتول بگوید درصورتی قاتل را می‌بخشم که فلان کار را انجام دهد، به این بخشش ترتیب اثر داده نمی‌شود.
گذشت از قصاص ممکن است مجانی باشد یا در ازای گرفتن دیه (به میزانی که هر ساله از جانب رییس قوه‌قضاییه اعلام می‌شود) یا کمتر یا بیشتر از آن باشد که در این حالت به آن مصالحه گفته می‌شود.
لازم به ذکر است که اگر مقتول بدهی داشته باشد، و ارث باقی‌مانده از او برای پرداخت بدهی کافی نباشد، ورثه نمی‌توانند بدون پرداخت یا تضمین بدهی‌های وی، به‌طور مجانی قاتل را ببخشند و اگر چنین کنند، مکلفند دیون متوفی را از اموال خود پرداخت کنند.   انتهای پیام/

منبع: خبرگزاری میزان

کلیدواژه: قوه قضاییه قصاص گذشت اولیای دم قانون

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mizan.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری میزان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۳۸۸۸۱۱۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

راز معمای جسد بی‌سر مرد افغانستانی در اتوبان همت تهران فاش شد

متهمی که مرد افغانستانی را به قتل رسانده و سر او را بریده بود شناسایی شده و سر مقتول نزد برادر متهم کشف شد.

به گزارش مشرق به نقل از روزنامه هفت صبح، ساعت ۷ صبح جمعه هفتم اردیبهشت امسال، رسیدگی به قتل مرد جوان با کشف جسد بی سر او در دستور کار تیم جنایی قرار گرفت.

صبح آن روز پاکبان‌ها در حال نظافت در اتوبان همت، ورودی کن در تهران، مشاهده کردند پاهایی از میان شمشادها بیرون زده است. با توجه به مشکوک‌بودن ماجرا به آنجا رفته و با صحنه عجیبی روبه‌رو شدند. جسد مردی بدون سر آنجا رها شده بود. مرد پاکبان با مشاهده جسد فورا موضوع را به پلیس ۱۱۰ تهران اطلاع داد. در ادامه تیمی از ماموران اداره دهم پلیس آگاهی تهران برای بررسی ماجرا به آنجا اعزام شد.

همچنین تیم تشخیص هویت پلیس آگاهی تهران نیز راهی محل حادثه شدند و تحقیقات را آغاز کردند که در بررسی های ابتدایی متوجه شدند ضربه چاقو به ناحیه شکم مقتول اصابت کرده و باعث مرگش شده است. همچنین شواهد نشان می‌داد که مقتول در محل دیگری به قتل رسیده و سر از تنش جدا شده و قاتل یا قاتلان بعد از جنایت سر او را بریده و جسد را آنجا رها کرده‌اند. روی هر شانه او ستاره‌ای و روی سینه‌اش تبری خالکوبی شده بود.

موضوع کشف این جسد به بازپرس کشیک قتل دادسرای جنایی تهران گزارش شد. ماموران برای یافتن ردی از سر مقتول اطراف را جست‌وجو کردند اما ردی به دست نیامد. سرهنگ کارآگاه مرتضی نثاری، معاون مبارزه با جرایم جنایی پلیس آگاهی تهران بزرگ با تایید این خبر گفت: با توجه به مجهول‌الهویه بودن مقتول قرار شد پرونده‌های افراد گمشده بررسی و انگشت‌نگاری از او انجام شود تا شاید به شناسایی هویتش کمک کند.علاوه‌برآن قرار شد ماموران فیلم دوربین‌های مداربسته اطراف محل کشف جسد را بررسی کند.پلیس فرضیه‌های مختلفی ازجمله انتقام‌گیری و اختلاف مالی و ناموسی را در این پرونده قتل بررسی می‌کند.‌ همچنان جست‌وجوها برای یافتن سر بریده‌ مقتول ادامه پیدا کرد تا اینکه سرانجام هویت جسد فاش شد.

مقتول که بود؟

هم زمان با کشف جسد مجهول‌الهویه خانواده یک کارگر ۳۰ ساله افغان مفقود شدن ناگهانی او را به ماموران پلیس آگاهی تهران گزارش کردند.

برادر مقتول در اولین گزارش خود به پلیس گفت:«برادرم در یک کارگاه حوالی غرب تهران کار می‌کرد.او هر روز غروب به خانه برمی‌گشت اما دیشب با اینکه در تماس تلفنی به ما گفته بود در مسیر بازگشت به خانه است اما نیامد.برای همین نگران او هستیم و احتمال می‌دهیم بلایی سر او آمده باشد چون او اگر می‌خواست جایی به جز خانه برود به ما می‌گفت.»

مرد جوان در ادامه مشخصات لباس‌های برادرش را گفت و همچنین در مورد خصوصیات ظاهری او گفت:«برادرم چند سال قبل روی هر دو سرشانه‌اش ستاره خالکوبی کرده بود و همچنین روی سینه‌اش نیز یک تبر تتو داشت.»

با اعلام این خصوصیات دیگر شکی باقی نمانده بود که جسد کشف شده متعلق به برادر همین مرد است که او با مشاهده جسد آن را شناسایی کرده و اعلام کرد که جسد بی سر متعلق به برادرش است.

با افشای هویت جسد رسیدگی به موضوع برای یافتن ردی از عامل یا عاملان ماجرا ادامه پیدا کرد.

دستگیری برادر قاتل

خانواده مقتول در ادامه تحقیقات اعلام کردند که مقتول از مدتی قبل با چند جوان افغان درگیری داشته است.آنها می‌گفتند درگیری و اختلافات مقتول با انگیزه مالی و تهمت ناموسی همراه بوده که اخیرا شدت زیادی پیدا کرده بود. آنها بارها با یکدیگر مشاجره داشته و به هم فحاشی کرده بودند حتی یک بار یکی از آنها مقتول را به قتل تهدید کرده بود.

به این ترتیب نوک پیکان اتهام به سمت دو برادر که اختلاف عمیقی با مقتول پیدا کرده بودند نشانه رفت و آنها مورد ردیابی قرار گرفتند.تا اینکه خانواده مقتول به پلیس آگاهی اطلاع دادند با توجه به نشانه‌هایی که از دو برادر داشتند یکی از آنها را پنهانی در باغی واقع در شهریار پیدا کرده‌اند و این در حالی بود که خانواده مقتول ادعا می‌کردند سر مقتول را هم در همان باغ دیده‌اند.

با طرح این ادعا ماموران سراغ همان باغ رفته و یکی از دو برادر را در حالی که سر مقتول را در باغ نگهداری می‌کرد دستگیر کردند.به این ترتیب سر از بدن جدا شده نیز کشف شد. برادرقاتل در برخورد ابتدایی با ماموران پلیس به جنایت اعتراف کرد و گفت:«برادرم به خاطر اختلافاتی که با مقتول داشت او را به قتل رساند و سپس برای فاش نشدن راز قتل سر او را از بدنش جدا کرد.سپس من برای پنهان کردن سر جسد به او کمک کردم.»

بنابراین گزارش رسیدگی به پرونده تا دستگیری متهم اصلی ادامه دارد.